Czas przeszły – Urszula Gronowska, Jacek Zaim

Patrząc przez lata na niektóre miasteczka, za każdym razem czuję się zobligowana do pewnej refleksji. Widzę ich codzienne i świąteczne oblicze o każdej porze roku. Dostrzegam ich geografię i historię w skali mikro, odbierane z precyzją zmysłów, wyostrzonych uważnym spojrzeniem. Zdaję sobie sprawę jak podlegają pewnym zmianom w swojej przestrzeni i urbanistyce. To naturalne. Obserwuję te miejsca również przez filtr czasu i moich własnych lat, wspomnień i przeżyć. I przyznaję – za każdym razem wzruszają mnie swoimi symbolami i znakami czasu przeszłego, tak przecież obecnego i dziś.

Sama rosłam w małym miasteczku z drewnianymi domami i brukowanymi uliczkami, z bujnymi łąkami pachnącymi do zawrotu głowy, obsypanymi stokrotkami, z kościołem i rynkiem wyznaczającym tę zwyczajową, ale ważną przestrzeń. Urodziłam się w małym miasteczku tak podobnym do innych, ale dla mnie jedynym.

Nadal widzę go jak zamknięty w swoich ramach kolorowy obraz, nasycony słońcem. Ciągle żywię do niego to samo niezmienne uczucie, chociaż ma trochę uśpioną twarz, a niektórzy nazywają go mianem prowincja. W nim zawiera się cały mój magiczny i urzekający świat, cała moja szczęśliwa przestrzeń zawieszona we wspomnieniach, choć niektóre miejsca zgubiły się już bezpowrotnie.

Koleje losu sprawiły, że teraz coraz częściej bywam w innym miasteczku i za każdym razem nie mogę oprzeć się pewnemu dojmującemu uczuciu, a nawet wzruszeniu… Może to przez piękne linie krajobrazu, które zachwycają każdą wrażliwą duszę. Moją – zawsze. Może przez tamten koloryt i architekturę perfekcyjnie zespoloną z innymi detalami, wywołującą moje pierwsze zainteresowania historią. Może poprzez sieć krętych wąwozów wokół, dających wytchnienie od zgiełku codzienności i sprzyjających twórczemu myśleniu. A może przez swoistą urodę świata „utkanego” z myśli, obrazów i zapachów… To na pewno historia lokalna, często wspólna innym małym miejscom. Sylwetka miasteczka widziana z Góry Trzech Krzyży, które pragnie się wziąć w obie dłonie, przeniknąć, być jeszcze bliżej… Bujność zieleni i podobieństwo ogrodów z kwiatami wdzięcznie wychylającymi się zza parkanów i ogrodzeń… To tamtejsze wiosny ubierające oszalałą przyrodę w nowe formy i kolory, a zimy w cichą biel, sprawiając wrażenie jeszcze większej przytulności. Ale przede wszystkim, to wszechobecny zapach przeszłości, od którego nie umiem, a może nawet nie chcę się uwolnić, ciągle przenikający się z tym dzisiejszym, codziennym. To jednocześnie moje olśnienia zapisane w pamięci i jakaś czułość w ich wydobywaniu i wyrażaniu. To w końcu trudne do zdefiniowania „coś jeszcze”…

Nie umiem tego sprecyzować, choć wszystko po trosze przywołuje mój własny czas przeszły, tak obecny i dostrzegalny w wielu różnych elementach

„Wszystko mija i wszystko pozostaje”, a moja dusza błądzi w wspomnieniach.

Tekst: Urszula Gronowska
Zdjęcia: Jacek Zaim