Bochotnica pod Kazimierzem nad Wisłą

Bochotnica pod Kazimierzem Dolnym, po 1850 r.
Bochotnica, po 1850 r.

Do czarującej tej powabami natury miejscowości, niewiele wiąże się pewnych wspomnień historycznych, a początek jej i dzieje giną w pomroce. Encyklopedya powszechna (wielka) tyle tylko o niej podaje: ”Bochotnica leży o pół mili od Każmirza, w guberni Lubelskiej, przy drodze do Nowej Ale-ksandryi (Puławy) prowadzącej. Na górze, lasami porosłej, dają się widzieć zwaliska starożytnego zamku, który, jak podanie niesie, założył w XIV wieku słynny z rozbojów Maciej Borkowicz, wojewoda poznański, i w którym oddana mu pod dozór, miała przebywać Żydówka Esterka, ulubiona Kazimierza Wielkiego, podczas gdy król ten mieszkał w Kaźmirzu.

„Osobliwszy ten zameczek, w półokrąg zbudowany. z zachodnią tylko ścianą płaską, w której brama wjazdowa była wybitą, oprócz zewnętrznych murów, bardzo już uszkodzonych, iśladu piwne, nic więcej nie dochował… Obok bramy widać, że była wieża, ściana bowiem w tem miejscu znacznie wzniesioną jest w górę. Ścianę tej wieży podpierały dwie skarpy, z których jedna w całości, drugiej dolna część tylko pozostała. Obok bramy są ślady jakichś ozdób, z kamienia wykutych, podług zaś podania miejscowego, prowadził do niej most, nad szerokim parowem rzucony. „Zamek ten stawiany był głównie z kamienia, zewnętrzna tylko powłoka muru jest z cegły czerwonej. Położenie jego dosyć wyniosłe, lecz z powodu mocnego drzewami zarośnięcia, trudno ocenić czy był on kiedy obronnym… Do skąpych tych w fakty wiadomości, Starożytna Polska Balińskiego i Lipińskiego, opierając się na metryce koronnej, dorzuca tylko: „Zygmunt I, przywilejem swoim, danym w Krakowie na sejmie r. 1523, przelał swoje prawa do Bochotnicy na Jana, Pawła i Stanisława Samborzeckich.”